Matematikçiler Posterleri

1. Arşimet (Archimedes)

• Çıplak Koşu: En bilinen hikaye “Evreka!” (Buldum!) diye bağırarak hamamdan çıkıp çıplak sokağa fırlamasıdır. Ama asıl ilginç olan, bunu bir kralın tacındaki altının saf olup olmadığını anlamak için suyun kaldırma kuvvetini keşfettiğinde yapmasıdır.

• Son Sözleri: Şehrini işgal eden Romalı bir asker, o sırada kumda geometri problemi çözen Arşimet’in yanına gelir. Arşimet askere bakıp sadece “Çemberlerimi bozma” der. Asker sinirlenip onu öldürür. Tam bir bilim şehidi!

2. Alan Turing

• Pamuk Prenses Takıntısı: Turing, yapay zekanın babasıdır ve 2. Dünya Savaşı’nın bitişini (Enigma şifresini kırarak) yıllarca öne çekmiştir. Ancak trajik bir şekilde siyanür enjekte edilmiş bir elmayı ısırarak intihar etmiştir. Söylentilere göre, çok sevdiği “Pamuk Prenses” masalındaki sahneyi canlandırmıştır. Apple logosundaki ısırılmış elmanın da ona bir saygı duruşu olduğu efsanesi buradan gelir.

• Maratoncu: Çok iyi bir koşucuydu, olimpiyat derecelerine yakın koşardı. Stres atmak için kilometrelerce koşardı.

3. Pisagor (Pythagoras)

• Fasulye Korkusu: Pisagor’un kurduğu tarikatın çok garip kuralları vardı. En ilginci: Fasulye yemek (veya dokunmak) yasaktı! Neden olduğu tam bilinmiyor ama fasulyenin ruh taşıdığına ya da “gaz yapıcı” özelliğinin zihni bulandırdığına inanıyorlardı.

• Perde Arkası: Derslerini bir perdenin arkasından anlatırdı. Öğrencileri onu uzun süre göremezdi, sadece sesini duyardı.

4. Isaac Newton

• Simyacı Newton: Biz onu fizikçi sanıyoruz ama Newton zamanının çoğunu “Felsefe Taşı”nı bulmaya ve metalleri altına çevirmeye (Simya) harcamıştı. Hatta cıva ile o kadar çok oynardı ki, saç tellerinde yapılan analizlerde zehirlendiği ortaya çıkmıştır.

• Karantina Dehası: 1665’te veba salgını yüzünden okul kapanıp eve gönderildiğinde henüz 20’li yaşlarındaydı. “Mucize Yıl” denen o 1 yıl içinde Yerçekimi, Kalkülüs ve Optik yasalarının temellerini attı. Yani “Evden çalışma” (Home Office) verimliliğinin atasıdır!

5. Bernhard Riemann

• Milyon Dolarlık Soru: Şu an matematikteki en ünlü çözülememiş problem olan “Riemann Hipotezi” ona aittir. Bunu çözen kişiye 1 Milyon Dolar ödül vaat edilmektedir.

• Utangaç Deha: O kadar utangaçtı ki, topluluk önünde konuşmaktan korkardı. Bu stresi sağlığını bozmuştur. Ancak Einstein’ın İzafiyet Teorisi’ni kurarken kullandığı geometriyi o yaratmıştır.

6. Carl Friedrich Gauss

• Tembel Öğretmene Ders: İlkokuldayken öğretmeni biraz dinlenmek için sınıfa “1’den 100’e kadar sayıları toplayın” der. Öğretmen bunun uzun süreceğini düşünürken, küçük Gauss saniyeler içinde cevabı (5050) yapıştırır. (Baştaki ve sondaki sayıların toplamının hep 101 ettiğini fark etmiştir).

• Matematiğin Prensi: O kadar mükemmeliyetçiydi ki, “Az ama Öz” mottosunu benimsemişti. Tamamlanmamış çalışmalarını asla yayınlamazdı. Yayınlasaydı matematik 50 yıl ileri giderdi denir.

7. Gottfried Wilhelm Leibniz

• Kavga: Newton ile “Kalkülüsü ilk kim buldu?” kavgası tarihin en büyük bilimsel tartışmasıdır. İkisi de birbirini hırsızlıkla suçlamıştır. (Bugün ikisinin de bağımsız bulduğunu kabul ediyoruz ama kullandığımız semboller Leibniz’indir).

• Bilgisayarın Dedesi: Bugün bilgisayarların kullandığı 0 ve 1’lerden oluşan “İkili Sayı Sistemi”ni (Binary) o geliştirmiştir.

8. Leonhard Euler

• Kör Matematikçi: Hayatının son 17 yılında tamamen kördü. Ama en verimli dönemini bu sırada yaşadı! Gözleri görmüyorken, ortalama bir matematikçinin hayatı boyunca yazabileceğinden daha fazla makale yazdı. Hafızası o kadar güçlüydü ki, destanları ezbere bilirdi.

• İşlem Canavarı: “Bir insanın nefes alması neyse, Euler’in hesap yapması da oydu” denir.

9. Harezmi (Al-Khwarizmi)

• İsim Babası: Bugün kullandığımız “Cebir” (Algebra) kelimesi onun yazdığı kitabın adından (El-Cebr), “Algoritma” kelimesi ise bizzat onun isminin Latince okunuşundan (Algoritmi) gelir. Yani Google, Instagram veya TikTok algoritmaları varsa, bunu Harezmi’ye borçluyuz.

• Sıfırı Tanıtan Adam: Hint sayı sistemini ve “0”ı batı dünyasına ve Ortadoğu’ya tanıtan kilit isimdir.

10. Öklid (Euclid)

• Best-Seller Yazar: Yazdığı “Elementler” kitabı, İncil’den sonra matbaa bulunduğunda en çok basılan ve okunan ikinci kitaptır. 2000 yıl boyunca ders kitabı olarak okutulmuştur.

• Kral Yolu Yok: Dönemin kralı, geometri öğrenmek ister ama zor gelir. “Bunun daha kolay bir yolu yok mu?” diye sorunca Öklid cevabı yapıştırır: “Geometride krallara özgü bir yol yoktur.”